W tym poście pokażę jak działają bashowe polecenia pushd oraz popd.
Powłoka bash posiada pewną funkcjonalność, która nie jest powszechnie znana - tą funkcjonalnością jest stos katalogów.
Jak sama nazwa wskazuje, jest to stos na którym odkładane są ścieżki do katalogów, a na jego szczycie znajduje się aktualny katalog.
Zanim przejdziemy do zastosowań, poznajmy trzy polecenia służące do obsługi tego stosu:
- pushd - służy do dodawania katalogu na stos
- popd - służy do zdejmowania katalogu ze stosu
- dirs - służy do wypisywania aktualnego stanu stosu
Sposobu działania każdego z powyższych poleceń będziemy uczyć się na przykładach :)
Na początku wypiszmy sobie aktualny stan stosu:
torgiren@redraptor ~ $ dirs -v
0 ~
torgiren@redraptor ~ $ cd /tmp
torgiren@redraptor /tmp $ dirs -v
0 /tmp
Widzimy, że polecenie dirs -v wypisuje aktualny stan stosu, który domyślnie zwiera tylko jedną pozycję - aktualny katalog
Następnie dodajmy jakiś katalog na wierzch stosu:
torgiren@redraptor /tmp $ pushd /proc/
/proc /tmp
torgiren@redraptor /proc $ dirs -v
0 /proc
1 /tmp
Widzimy, że katalog /proc został dodany na wierzch stosu, natomiast /tmp znajduje się na drugiej pozycji. Widzimy również, że aktualny katalog zmienił się na /proc. Jak wspomniałem wcześniej, aktualny katalog to ten który znajduje się na wierzchu stosu, dlatego dodając /proc zmieniliśmy również aktualny katalog
Po zmianie katalogu metodą tradycyjną, czyli cd, zauważamy, że:
torgiren@redraptor /proc $ cd /sys
torgiren@redraptor /sys $ dirs -v
0 /sys
1 /tmp
najwyższy element uległ zmianie.
Następnie, spróbujmy zdjąć ze stosu najwyższy element:
torgiren@redraptor /sys $ popd
/tmp
torgiren@redraptor /tmp $ dirs -v
0 /tmp
co tu się stało...
Polecenie popd zdjęło ze stosu najwyższy element, dlatego nowym najwyższym elementem stał się katalog /tmp co poskutkowało zmianą bieżącego katalogu właśnie na /tmp
Z tą wiedzą, możemy przejść do przykładu z życia (jedno z dwóch najczęściej używanych przeze mnie zastosowań)
torgiren@redraptor /tmp $ pushd .
/tmp /tmp
torgiren@redraptor /tmp $ dirs -v
0 /tmp
1 /tmp
torgiren@redraptor /tmp $ cd /etc
torgiren@redraptor /etc $ cd conf.d
torgiren@redraptor /etc/conf.d $ pwd
/etc/conf.d
torgiren@redraptor /etc/conf.d $ cd ..
torgiren@redraptor /etc $ cd init.d/
torgiren@redraptor /etc/init.d $ popd
/tmp
torgiren@redraptor /tmp $ dirs -v
0 /tmp
co tu się dzieje...
Będąc w katalogu /tmp, odkładam na stos bieżący katalog - czyli /tmp. Skutkuje to powstaniem dwóch wpisów /tmp na stosie. Następnie zmieniam katalogi na /etc, /etc/conf.d, /etc/init.d. Jak wiemy, operacja cd zmienia tylko najwyższy element, dlatego na pozycji 1 wciąż znajduje się /tmp. Po skończonej pracy w katalogach /etc, po wpisaniu popd ściągam aktualny katalog i pozycja 1 staje się pozycją 0, czyli wracamy do katalogu /tmp. Jest to ulepszona wersja cd -, gdyż cd - pozwala wrócić tylko do poprzedniego katalogu, natomiast użycie stosu pozwala na dokonanie dowolnej liczby przejść pomiędzy katalogami a następnie powrót do zapamiętanej pozycji.
Użycie polecenia pushd -n daje możliwość odkładania katalogów na stos bez zmiany aktualnego katalogu. Są one wtedy odkładane na pozycję 1.
torgiren@redraptor /tmp $ cd /tmp/
torgiren@redraptor /tmp $ mkdir -p pushd/a1
torgiren@redraptor /tmp $ mkdir -p pushd/a2
torgiren@redraptor /tmp $ mkdir -p pushd/a3
torgiren@redraptor /tmp $ cd pushd/
torgiren@redraptor /tmp/pushd $ touch a1/test.txt
torgiren@redraptor /tmp/pushd $ touch a1/test2.txt
torgiren@redraptor /tmp/pushd $ touch a1/test3.txt
torgiren@redraptor /tmp/pushd $ pushd -n a1
/tmp/pushd a1
torgiren@redraptor /tmp/pushd $ pushd -n a2
/tmp/pushd a2 a1
torgiren@redraptor /tmp/pushd $ pushd -n a3
/tmp/pushd a3 a2 a1
torgiren@redraptor /tmp/pushd $ dirs -v
0 /tmp/pushd
1 a3
2 a2
3 a1
Z tak przygotowanym stosem, możemy przejść do drugiej najczęściej wykorzystywanego przeze mnie możliwości jaką daje stos katalogów. Powiedzmy, że chcemy przenieść plik test2.txt do katalogu a2, natomiast test3.txt do katalogu a3. Zamiast robić standardowe mv a1/test2.txt a2, możemy zrobić:
torgiren@redraptor /tmp/pushd $ mv ~3/test2.txt ~2/ -iv
przemianowany 'a1/test2.txt' -> 'a2/test2.txt'
torgiren@redraptor /tmp/pushd $ mv ~3/test3.txt ~1/ -iv
przemianowany 'a1/test3.txt' -> 'a3/test3.txt'
mimo, że nie wydaje się to dużo lepsze i wygodniejsze niż tradycyjny mv, zobaczmy inny, bardziej życiowy przykład:
torgiren@redraptor /tmp/pushd $ dirs -v
0 /tmp/pushd
torgiren@redraptor /tmp/pushd $ pushd .
/tmp/pushd /tmp/pushd
torgiren@redraptor /tmp/pushd $ dirs -v
0 /tmp/pushd
1 /tmp/pushd
torgiren@redraptor /tmp/pushd $ cd /etc/
torgiren@redraptor /etc $ cd conf.d/
torgiren@redraptor /etc/conf.d $ cd ..
torgiren@redraptor /etc $ cd init.d/
torgiren@redraptor /etc/init.d $ cp mdadm ~1/a3/ -iv
'mdadm' -> '/tmp/pushd/a3/mdadm'
torgiren@redraptor /etc/init.d $ dirs -v
0 /etc/init.d
1 /tmp/pushd
torgiren@redraptor /etc/init.d $ popd
/tmp/pushd
torgiren@redraptor /tmp/pushd $ dirs -v
0 /tmp/pushd
dlatego powyższy przykład uważam za przydatny? Ponieważ, na żadnym etapie nie jest wymagane dokładne znane ścieżki ani źródła ani celu. W przypadku celu, zapisujemy aktualny katalog, a w przypadku źródła możemy dowolnie przemieszczać się pomiędzy katalogami w poszukiwaniu żądanego pliku. A następnie, w prosty sposób powrócić do pierwotnego katalogu roboczego.
Kolejną rzeczą którą możemy zrobić używając stosu katalogów, jest jego rotacja.
Pozwala ona na przechodzenie po katalogach na stosie bez usuwania ich ze stosu. Kierunek oraz krok o jaki zostanie przesunięty stos, podaje się jako argument w formie +/-num zamiast katalogu.
torgiren@redraptor /tmp/pushd/a2 $ pushd -n /tmp/pushd/a3
/tmp/pushd/a2 /tmp/pushd/a3
torgiren@redraptor /tmp/pushd/a2 $ pushd -n /tmp/pushd/a2
/tmp/pushd/a2 /tmp/pushd/a2 /tmp/pushd/a3
torgiren@redraptor /tmp/pushd/a2 $ cd /tmp/pushd/a1/
torgiren@redraptor /tmp/pushd/a1 $ dirs -v
0 /tmp/pushd/a1
1 /tmp/pushd/a2
2 /tmp/pushd/a3
torgiren@redraptor /tmp/pushd/a1 $ pwd
/tmp/pushd/a1
torgiren@redraptor /tmp/pushd/a1 $ pushd +1
/tmp/pushd/a2 /tmp/pushd/a3 /tmp/pushd/a1
torgiren@redraptor /tmp/pushd/a2 $ pwd
/tmp/pushd/a2
torgiren@redraptor /tmp/pushd/a2 $ pushd +1
/tmp/pushd/a3 /tmp/pushd/a1 /tmp/pushd/a2
torgiren@redraptor /tmp/pushd/a3 $ pwd
/tmp/pushd/a3
torgiren@redraptor /tmp/pushd/a3 $ pushd +1
/tmp/pushd/a1 /tmp/pushd/a2 /tmp/pushd/a3
Przedostatnią rzeczą, jaką można zrobić ze stosem, to zdejmowanie z niego wybranych elementów. Ponieważ popd pozwala zdjąć nie tylko najwyższy, ale również dowolny inny element. Określenie, który element ma zostać usunięty jest podawane jako argument numeryczny poprzedzony znakiem + bądź - określający, czy liczymy elementy od wierzchu czy od spodu stosu. Dla przykładu, usuńmy ze stosu elementy a5, a15, a20, a1, a19.
torgiren@redraptor /tmp/pushd $ for i in $(seq 1 20); do pushd -n a$i; done
/tmp/pushd a1
/tmp/pushd a2 a1
/tmp/pushd a3 a2 a1
/tmp/pushd a4 a3 a2 a1
/tmp/pushd a5 a4 a3 a2 a1
/tmp/pushd a6 a5 a4 a3 a2 a1
/tmp/pushd a7 a6 a5 a4 a3 a2 a1
/tmp/pushd a8 a7 a6 a5 a4 a3 a2 a1
/tmp/pushd a9 a8 a7 a6 a5 a4 a3 a2 a1
/tmp/pushd a10 a9 a8 a7 a6 a5 a4 a3 a2 a1
/tmp/pushd a11 a10 a9 a8 a7 a6 a5 a4 a3 a2 a1
/tmp/pushd a12 a11 a10 a9 a8 a7 a6 a5 a4 a3 a2 a1
/tmp/pushd a13 a12 a11 a10 a9 a8 a7 a6 a5 a4 a3 a2 a1
/tmp/pushd a14 a13 a12 a11 a10 a9 a8 a7 a6 a5 a4 a3 a2 a1
/tmp/pushd a15 a14 a13 a12 a11 a10 a9 a8 a7 a6 a5 a4 a3 a2 a1
/tmp/pushd a16 a15 a14 a13 a12 a11 a10 a9 a8 a7 a6 a5 a4 a3 a2 a1
/tmp/pushd a17 a16 a15 a14 a13 a12 a11 a10 a9 a8 a7 a6 a5 a4 a3 a2 a1
/tmp/pushd a18 a17 a16 a15 a14 a13 a12 a11 a10 a9 a8 a7 a6 a5 a4 a3 a2 a1
/tmp/pushd a19 a18 a17 a16 a15 a14 a13 a12 a11 a10 a9 a8 a7 a6 a5 a4 a3 a2 a1
/tmp/pushd a20 a19 a18 a17 a16 a15 a14 a13 a12 a11 a10 a9 a8 a7 a6 a5 a4 a3 a2 a1
torgiren@redraptor /tmp/pushd $ dirs -v
0 /tmp/pushd
1 a20
2 a19
3 a18
4 a17
5 a16
6 a15
7 a14
8 a13
9 a12
10 a11
11 a10
12 a9
13 a8
14 a7
15 a6
16 a5
17 a4
18 a3
19 a2
20 a1
torgiren@redraptor /tmp/pushd $ popd -4 # a5
/tmp/pushd a20 a19 a18 a17 a16 a15 a14 a13 a12 a11 a10 a9 a8 a7 a6 a4 a3 a2 a1
torgiren@redraptor /tmp/pushd $ popd +6 # a15
/tmp/pushd a20 a19 a18 a17 a16 a14 a13 a12 a11 a10 a9 a8 a7 a6 a4 a3 a2 a1
torgiren@redraptor /tmp/pushd $ popd +1 # a20
/tmp/pushd a19 a18 a17 a16 a14 a13 a12 a11 a10 a9 a8 a7 a6 a4 a3 a2 a1
torgiren@redraptor /tmp/pushd $ popd -0 # a1
/tmp/pushd a19 a18 a17 a16 a14 a13 a12 a11 a10 a9 a8 a7 a6 a4 a3 a2
torgiren@redraptor /tmp/pushd $ popd +1 # a19
/tmp/pushd a18 a17 a16 a14 a13 a12 a11 a10 a9 a8 a7 a6 a4 a3 a2
I ostatnia operacja która może być przydatna, czyli wyczyszczenie stosu, pozostawiając jedynie bieżący katalog. Używa się do tego polecenia dirs -c
torgiren@redraptor /tmp/pushd $ dirs -v
0 /tmp/pushd
1 a18
2 a17
3 a16
4 a14
5 a13
6 a12
7 a11
8 a10
9 a9
10 a8
11 a7
12 a6
13 a4
14 a3
15 a2
torgiren@redraptor /tmp/pushd $ dirs -c
torgiren@redraptor /tmp/pushd $ dirs -v
0 /tmp/pushd
TORGiren DevOpses